Kan basıncı düşüklüğünde ilaç dışındaki tedavi yöntemleri;
Kan basıncı düşüklüğü belli seviyelerde hastalık olarak kabul edilmez. İlaç tedavisinin yararı tartışmalıdır. Yarardan çok zararı olabilir. Bu sebeple özellikle bayılma (nörojenik ortostatik hipotansiyona bağlı olarak), baş dönmesi, halsizlik tarif eden kişilerde öncelikle aşağıdaki önlemler alına bilir.
Sebep olabilecek etkenlerin ortadan kaldırılması
Aşağıdaki listedeki madde ve ilaçlar kan basıncı düşüklüğü yapabilir.
- Alkol
- Alfablokörler; örnek- Terazosin
- Antidepresan ilaçlar; Selektif serotonin reseptör reuptake inhibitörleri, trazodone, monoamine oksidaz inhibitörleri, trisiklik antidepresanlar
- Tansiyon ilaçları özellikle sempatik blokörler
- Parkinson ilaçları; örnek –Levodopa, pramipexole, ropinirole
- Antipiskotik ilaçlar; örnek- Olanzapine,risperidone
- Betablokörler
- Diüretikler; örnek- tiyazid,furosemide
- Adale gevşeticiler; örnek-tizanidine
- Narkotik analjezik ilaçlar; örnek-Morfin
- Fosfodiesteraz inhibitörleri; örnek- sildenafil, tadalfil
- Sedatifler/hipnotik ilaçlar; örnek-temazepam
- Vazoilatör ilaçlar;örnek- hidralazine, nitrogliserin, kalsiyum kanal blokörleri
Bu ilaçların azaltılması veya kesilmesi kan basıncı düşüklüğü bulgularını ortadan kaldıra bilir.
Yaşam tarzı önerileri;
- Oturur veya yatar pozisyonda ayağa kalkışlarda kademeli ve yavaş hareket edilmesi
- Kendini zorlayacak hareketlerden, zorlayıcı öksürüklerden veya uzun süreli yürüyüşlerden özellikle sıcak havalarda kaçınılması. Kabızlık, öksürük ilaçlar veya diyet değişiklikleri ile önlenmelidir.
- Aşırı sıcaklardan kaçınılmalı günlük yeterli sıvı alınmasına dikkat edilmelidir
- Yatak baş kısmının 10-20 derece yukarı kaldırılması kan basıncını arttırabilir, gece idrara kalkmaları azaltır.
- Bazı hastalarda özellikle bacak adalelerini çalıştıracak 30-45 dakika yürüme ve merdiven çıkma egzersizlerinin şikâyetleri belirgin azalttığı görülmüştür
- Özellikle yemek sonrası şikayetleri ortaya çıkan hastalarda yüksek glisemik indeksi olan gıdaların azaltılmasının faydalı olduğu gösterilmiştir.
Diyet önerileri;
- Öğünlerde fazla gıda tüketmeyin
- Karbonhidrattan fakir gıdalar tüketin
- Yemekle birlikte alkol almaktan kaçının
- Yemek sırasında bol su için
- Yemek sonrası ani ayağa kalkmaktan veya aktivitede bulunmaktan kaçının
Fiziksel önlemler
Kompresyon çorapları ve karın korseleri
Kompresyon çorapları alt ekstrimiteler de kanın göllenmesini engelleyerek tansiyon düşüşünü engelliye bilirler. Ancak kanın en çok karın çevresi bölgede göllenmesi sebebi ile bu çorapların karın bölgesine kadar yükseldiği durumlarda verim alına bilir. Bu tür kompresyon çoraplarının giyilmesi zordur. Bu sebeple karın korselerinin kullanılması daha kolay gibi gözükmektedir.
Manevralar;
- Manevraların bazı kişilerde tansiyonu yükseltmek için faydalı olduğu gösterilmiştir.
- Ayakta dururken bacakların çapraz hale getirilmesi veya bacak kaslarını gererek kasmanın tansiyonu ayakta dururken yükselttiği bazı çalışmalarda gösterilmiştir.
- Solunum egzersizleri ile kan basıncı yükseltilebileceği bazı çalışmalarda gösterilmiştir. Dudakları sıkıca kapayarak nefes almak veya burunu çekerek kuvvetli nefes almak kan basıncını yükselte bilir. (Nefes alma sayısı arttırılmadan yapılmalıdır)
- Tuz ve su alımının arttırılması; Günlük en az 1,5-3 Litre arasında su alınması önerilir. Yemeklerle veya hemen sonrasında, yataktan kalkmadan veya egzersiz öncesinde hızlıca içilen su kan basıncını yükseltmektedir. Yine yüksek tuz içeren diyet önerilir. Günde 6-10 gr kadar tuz alına bilir.